Ahmed Smajlović (17. juni 1938 – 11. august 1988) bio je islamski teolog, učenjak, univerzitetski profesor i vršilac različitih dužnosti u Islamskoj zajednici u Bosni i Hercegovini.
OBRAZOVANJE
Rođen je 17. juna 1938. godine u selu Tokoljaci kod Srebrenice, kao najmlađe od sedmoro djece. Osnovnu školu je završio u Srebrenici, u selu Krnjićima, a potom 1958. godine upisao Gazi Husrev-begovu medresu u Sarajevu. 1960. odlazi na odsluženje vojnog roka u Ljubljanu gdje koristeći slobodno vrijeme u vojsci upisuje studij prava na Pravnom fakultetu u Ljubljani. Nakon odsluženja vojnog roka, ne završivši studij, odlazi u Kairo gdje se upisuje na Univerzitet Al-Azhar 1962. godine i predstavlja prvu grupu poslijeratnih bosanskohercegovačkih studenata na prestižnom kairskom univerzitetu.
Na univerzitetu Al-Azhar 1968. diplomira arapski jezika i književnosti nakon čega nastavlja dalje obrazovanje upisivanjem magistarskog studija na istom univerzitetu i 1970. godine magistrira na temu: Muhammed ‘Abduhu i njegov uticaj na modernu književnost i renesansu.
Jedan je od rijetkih bosanskohercegovačkih studenata koji sva tri ciklusa visokoškolskog obrazovanja završava u Kairu gdje je 1974. godine odbranio doktorsku disertaciju pod naslovom “Felsefetul istišrâk ve eseruhâ fîl edebil ‘arebîjji l mu’âsiri” (Filozofija orijentalizma i njen utjecaj na savremenu arapsku književnost) koja je od tada u arapskom svijetu doživjela dva izdanja. Bio je prvi doktor nauka u Islamskoj zajednici.
KARIJERA
Dok je boravio u Egiptu, Ahmed Smajlović je bio i predavač na Jugoslavenskoj dopunskoj školi u Egiptu gdje je predavao sociologiju, filozofiju i logiku. Proveo je pet godina na čelu te ustanove, kao njen direktor. Po povratku u Bosnu i Hercegovinu uključuje se u rad Islamske zajednice pri čemu obavlja dužnost šefa kabineta tadašnjeg reisul-uleme Sulejmana Kemure. Nakon odlaska sa te dužnosti biva izabran za predsjednika Starješinstva Islamske zajednice za područje BiH, Hrvatske i Slovenije. Tu dužnost obavlja u sjedištu u Sarajevu u periodu trajanja od 10 godine.
Pored snažne vezanost za odgojno-obrazovni proces dr Smajlović je uporedo bio aktivan i na polju društvenoga života te je bio član brojnih islamskih međunarodnih institucija u Evropi i islamskim zemljama, učesnik nebrojenih konferencija, naučnih skupova i stručnih savjetovanja u zemlji i inostranstvu. Ipak u vlastitoj domovini kod ljudi će vjerovatno ostati posebno upamćen kao izvanredan vaiz (govornik na javnim skupovima) čiji je svaki nastup bio praćen okupljanjima hiljada ljudi što nije bilo uobičajeno u to vrijeme. Njegova predavanja, bilo na tim javnim skupovima bilo na različitim okupljanjima znanstvenoga tipa, uvijek su tematizirala vjeru i vjersku misao, kontekst koji je skoro po pravilu podrazumijevao i zagovaranje unutar vjerske i međuvjerske tolerancije i dobrih komšijskih odnosa za šta je, konačno, bio i odlikovan od strane tadašnje države i to odličjem Ordena zasluga za narod sa srebrenom zvijezdom koje mu je dodijeljeno od strane Predsjedništva SFRJ 30. septembra 1981. godine.
Osnovna odlika, možda i najbitniji kvalitet, rahmetli dr Smajlovića, i tada ali naročito za naše vrijeme, jeste odanost ideji religijskoga pluralizma koja nije podrazumijevala tek prihvatanje religijske raznolikosti već insistiranje na konstantnome unutarreligijskome i međureligijskome dijalogu, stalnoj razmjeni ideja, principu koji jedini može garantirati fluktuaciju najvrednijih svjetonazora. Njegovanje ovoga principa bilo je najprepoznatljivije obilježje Doktorove angažiranosti, i u znanstvenoj i u populističkoj oblasti njegovoga rada. Pokrenuvši sjajan i dosada u novijoj povijesti muslimana bivše Jugoslavije neprevaziđen projekat časopis „Islamska misao” prvoga decembra 1978. godine (kada je izašao njegov prvi broj) rahmetli dr Smajlović bio je u prilici i znanstvenoj i široj javnosti prezentirati svoju viziju slobodne ali kritičke razmjene različitih teorija i mišljenja unutar muslimanskih naroda te slobodan razvoj međureligijskoga dijaloga. Rahmetli dr Ahmed bio je urednik prvih sedamnaest brojeva nakon čega su ga zamijenili kasniji profesori na njegovome Fakultetu islamskih nauka, prvo rahmetli mr Mesud Hafizović, potom sadašnji dekan Fakulteta prof. dr Ismet Bušatlić, a nakon njega i prof. dr Enes Karić. Poslije njih urednici su bili još prof. dr Enes Durmišević te prof. dr Šefik Kurdić.
Iz cjelokupnoga pisanoga opusa rahmetli dr Ahmeda Smajlovića dovoljno je izdvojiti samo bibliografiju njegovih tekstova objavljenih u časopisu „Islamska misao” čiji broj iznosi dvije stotine pedeset i pet naslova, što originalnih radova, što prijevoda. U svome spisateljskome radu pisao je na tri jezika: bosanskom (srpskohrvatskom-hrvatskosrpskom), arapskom i engleskom. Posebno treba istaći rahmetli Doktorov prijevod romana Meše Selimovića „Derviš i smrt” na arapski jezik, te balade „Hasanaginica” čiji je prijevod na arapski jezik rađen timski.
ISLAMSKA MISAO
Pokrenuo je 1. decembra 1978. godine časopis Islamska misao. Bio je urednik prvih sedamnaest brojeva nakon čega su ga zamijenili kasniji profesori na Fakultetu islamskih nauka, Mesud Hafizović, potom Ismet Bušatlić, a nakon njega i Enes Karić. Pisao je na tri jezika: bosanskom (srpskohrvatskom/hrvatskosrpskom), arapskom i engleskom. Preveo je roman Meše Selimovića Derviš i smrt na arapski jezik, te baladu “Hasanagica” čiji je prijevod na arapski jezik rađen timski. Zbog velikog doprinosa u izgradnji Islamskog centra u Zagrebu današnja Islamska gimnazija, a ranije medresa nosi njegovo ime. Pored medrese, džamija u rodnom mjestu dr Smajlovića, te Islamski centar u Srebrenici nazvani su po ovom učenjaku.
“Poštivati Božje zapovjedi znači izvršavati ih djelom i osjećati ih dušom, odnosno živjeti s njima i raditi za njih. Kur’anski izraz „še’airullahi“ treba shvatiti kur’anski, što znači izraz koji se ne odnosi samo na izvršenje svih Božjih odredaba i naredaba, poštivanje njegovih zapovjedi i klonjenje od njegovih zabrana i čuvanje od njegovih upozorenja, već se odnosi i na sve Božje propise bilo u kom pogledu date u Kur’anu i obrazložene u Sunnetu.
Jedan od Allahovih propisa, še’arirullah, je i obaveza klanja kurbana. Ovaj šerijatski propis ustanovljen je druge godine po hidžri, odnosno po dolasku Muhameda a.s. u Medinu. Te godine su muslimani prvi put prisustvovali Muhamedovom a.s. izvršenju ove vjerske obaveze, koji se, odmah nakon klanjanja bajramskog namaza i završene hutbe, vratio kući i zaklao dva kurbana: prvi je zaklao za sebe i svoju porodicu, a drugi je zaklao za svoj ummet učeći za vrijeme oba klanja: „Allahumme inne haza minke ve ilejke“ što znači „Bože ovo je od Tebe i Tebi“, jer je ispravno smatrao da sve što čovjek posjeduje, da mu je to Allah dž.š. dao, a niko drugi, imajući u vidu svoje kur’ansko shvaćanje i izvršenje obaveze da to pripada samo Allahu dž.š. i nikom drugom.” Iz teksta dr. Ahmeda ef. Smajlovića: Kur’anske i sunnetske osnove izvršavanja vjerske obaveze kurbana.
Izvori:
Preporod: Ahmed Smajlović: Trideset godina od preseljenja na Ahiret 11. kolovoza 2018.
http://www.dzemaludinlatic.com/download/files/el_azher_najstariji_univerzitet_svijeta.pdf
